تبادل
لینک هوشمند
ابداع الکتريسيته (1)
الکتريسيته، هميشه در طبيعت وجود داشته، و بحث در اين است که ما انسان‌ها کي توانستيم به اين نيروي پنهان دست بيابيم و از آن بهره برداري کنيم؟
تا سال 1700 ميلادي الکتريسيته پديده اي وابسته به مواد معدني بود، چون يک ماده يعني کهربا وجود داشت که وقتي آن را مالش بدهند، خاصيت عجيبي پيدا مي‌کند. به اين معني که اشياء بسيار سبکي را که در نزديکي آن باشد، به طرف خود مي‌کشد، يا از خود دور مي‌کند. چون معادل کلمه کهربا در زبان يوناني، الکترون است به خاصيت کهربا هم، الکتريسيته مي‌گفتند. در اولين سال‌هاي قرن هيجدهم بود که پژوهش دقيق علمي در زمينه ي الکتريسيته آغاز شد. قرن هيجدهم را گاهي عصر روشنگري مي‌نامند.
بديهي است که مردم رعد و برق يا تندر و آذرخش را، يکي از پر قدرت‌ترين نيروهاي موجود در عالم مي‌دانستند. در اواخر قرن هيجدهم ميلادي،"بنيامين فرانکلين"فيلسوف سياسي و يکي از بنياد گذاران ايالات متحده‌ي امريکا که در عين حال به پژوهش‌هاي علمي هم علاقه داشت، به يک تجربه‌ي عجيب و خطرناک دست زد. او يک قطعه سيم فلزي را در بالاي يک بادبادک نصب کرد و يک کليد را هم با يک نوار ابريشمي به انتهاي ريسمان بادبادک، گره زد. به اين ترتيب يک خط هادي الکتريسيته ايجاد شد. آن وقت اين بادبادک را در هنگام وقوع رعد و برق، به هوا فرستاد، تا از اين طريق مقداري از الکتريسيته‌ي موجود در برق يا آذرخش را ذخيره کند. البته او به هدف خود رسيد، ولي در اين تجربه‌ي خطرناک، شانس آورد که آذرخش، به اندازه‌اي قوي نبود که موجب مرگ او بشود.
در سراسر اروپا، توجه دانشوران به الكتريسيته جلب شد. از آن جمله ،"هام فري ديوي" و "مايکل فارادي" که در آزمايشگاه آکادمي علوم پژوهش مي‌کردند."فارادي" در سوم و چهارم سپتامبر سال 1821ميلادي، آزمايشي انجام داد. اودر اين آزمايش ،سيمي را به دور يک مغناطيس به گردش در آورد و همين جريان است،که اساس موتور الکتريکي را تشکيل مي‌دهد. زماني که"مايکل فاراده"و ديگر پژوهش گران در آکادمي علوم در فعاليت بودند،100سالي از زمان ابداع و توسعه‌ي ماشين بخار مي‌گذشت و استفاده از ماشين‌هاي بخار در جامعه، دگرگوني وسيعي به وجود آورده بود. اکنون پيشگامان عصر الکتريسيته، ازآن جمله "مايکل فارادي"، سخت سرگرم آزمايش‌هاي خود بودند؛ اما درک و شناخت مباني ماشين بخار، با وجود اثرات وسيع و عميقي که در تحول جامعه داشت، براي مردم به مراتب آسانتر از درک و شناخت نيروي مرموز و مخصوصا" نامرئي الکتريسيته، در به کار انداختن موتور هاي الکتريکي بود.
ماشين بخار، داراي اجزايي بود که بيشتر آن‌ها مردم با چشم خود مي‌ديدند. با اينکه طرز کار آن تا اندازه‌اي حيرت‌انگيز بود، اما يک مکانيک به آساني مي‌توانست بفهمد که قطعات آن در مجموع چگونه عمل مي‌کند و انبساط بخار به چه نحوي، موجب حرکت مي‌شود. اما طرز کار الکتريسيته، به مراتب مرموزتر بود. مردم طرز عمل آن را نمي‌ديدند و نمي‌دانستند که در داخل سيم‌ها چه مي‌گذرد؛ ولي ملاحظه مي‌کردند که با تغييرات نسبتا" جزيي در مدارهاي الکتريکي، مي‌توان نيروي بسيار زيادي ايجاد کرد. ضمنا"مسلم شد، نيرويي که انسان مي‌تواند با بهره‌گيري از الکتريسيته ايجاد کند، بي‌اندازه وسيع است. مدتي دراز، يعني تقريبا"تمامي قرن نوزدهم طول کشيد تا مهندسان و دانشوران بتوانند به ماهيت کار الکتريسيته در ماشين‌ها و سيم‌ها، پي‌ببرند.
در اوايل قرن هيجدهم بود که اروپايي‌ها توانستند بطور مصنوعي الکتريسيته ايجاد کنند و در آغاز قرن نوزدهم، در اروپا، ايجاد جريان الکتريکي يا جريان دائم برق، امکان پذير شد. باتري يا پيل "ولتاييک" را در بهار سال 1800 ميلادي يک دانشور ايتاليايي، به نام "الکساندرولتا"، عرضه کرد. در دهه‌ي 1830 بود که "مايکل فارادي"براي اولين بار به تفصيل، ارتباط بين الکتريسيته و نيروي مغناطيسي را تحليل کرد. بالاخره، در دهه‌ي 1840و دهه‌ي 1850 بود که کاربرد‌هاي وسيع و مختلف الکتريسيته در صنعت رواج گرفت.
دستگاه تلگراف الکتريکي در دهه‌ي 1830 ميلادي به کار افتاد. اين دستگاه پيام‌ها را از راه سيم و با کد يا رمز موسوم به مورس و البته به واسطه‌ي الکتريسيته، دريافت مي‌کرد. در اواسط قرن نوزدهم ميلادي اين دستگاه در حدي توسعه يافت که سرعت حيرت‌آوري در ارتباطات به وجود آورد.
همين که شبکه‌ي تلگراف در فاصله‌ي دهه‌ي 1850 و دهه‌ي 1860 ميلادي ايجاد شد و به کار افتاد؛ بين اروپا و امريکا‌ي شمالي و بين اروپا و شرق ارتباط بر قرار شد. اين پديده در بازرگاني و دادوستد و همچنين در زندگي اجتماعي، تاثير بسيار زيادي گذاشت. چون براي اولين بار، اين امکان به وجود آمد که از فاصله‌هاي بسيار دور بتوانند تقريبا" تماس فوري برقرار کنند. بديهي است که بازار‌هاي سهام جديد، بدون دسترسي به سيستم تلگرافي مدرن، نمي‌توانست بوجود بيايد. همچنين شبکه‌ي راه آهن، بدون استفاده از تلگراف الکتريکي، نمي‌توانست به درستي کار کند. اما اثرات وسيع تکنولوژي در جوامع، در دهه‌ي 1880 و دهه‌ي 1890 ميلادي، به خوبي آشکار شد. در اين دوره بود که ابداعات و اختراعات بيشمار، مبتني بر اين تکنولوژي، انجام گرفت.
نظرات شما عزیزان:
